UTRECHTS NIEUWSBLAD
Pieter van Lierop

Prijs Ciske de Rat stelt weinig voor



13 juli 1985
MOSKOU — De Russische cineast Elem Klimov is een even overtuigende als pikante winnaar geworden van het veertien de filmfestival van Moskou.
Zijn film 'Kom en zie' werd door de officiële jury bekroond met de Grand Prix van het festival. Die eer dient evenwel gedeeld te worden met de Amerikaanse produktie 'A soldiers story' (van Norman Jewison) en de Griekse inzending 'The Descent of the Nine' (van Shiopachas), maar de film van Klimov werd bovendien ook nog onderscheiden met de Prijs van de Fipresci, de internationale organisatie van filmcritici.

Bijzonder aan deze bekroningen van Klimov in Moskou is dat deze kunstenaar de afgelopen tien jaar op nogal gespannen voet heeft gestaan met de cultuur-politici van de Sowjet-Unie. De première van zijn vorige film (Agonia) werd vijf jaar tegenge. houden en vond pas enige maanden geleden plaats. En het is voor buitenlandse distributeurs tot dusver onmogelijk gebleken om Agonia te kopen. Dat zelfde geldt voor 'Afscheid van Matiora', een andere Klimov-film.



Negen jaar heeft Klimov moeten wachten op een vergunning om de opnamen te starten voor de nu bekroonde film 'Kom en zie'. Daarin schildert hij op hartverscheurende en artistiek alleszins interessante wijze de moordpartijen die Duitse SS- commando's hebben uitgevoerd op het Russische platteland. Achthonderd drieënveertig dorpen werden zo uitgemoord. Gruwelijke gebeurtenissen in de zomer van 1943 worden door Klimov getoond vanuit de blik van een elfjarig jongetje. De film heeft geen haatdragende maar een duidelijk pacifistische inslag en eindigt met de vredesoproep:
„We moeten ons haasten".

Het hele festival heeft overigens heel sterk in het teken gestaan van de herdenking van de oorlog '40-'45. Daar is bij het selecteren van films al duidelijk rekening mee gehouden. Nederland is er in Moskou niet erg gelukkig van af gekomen. De voorstelling van 'Soldaten zonder geweren' (van Kees Hin) werden op het laatste moment afgelast omdat — naar men hier verklaarde — het festivalpaleis niet in staat is om films op 16 mm te vertonen, iets wat men eerder bij de selectie kennelijk over het hoofd had gezien. Heel pijnlijk voor Hin.

'De ijssalon' was nu de enige Nederlandse bijdrage aan het hootdprogramma en hoewel er toch gauw een vijftiental prijzen zijn uitgedeeld, bleef Dimitri Frenkel Franks film onbe- kroond.

In de speciale competitie van kinderfilms dong 'Ciske de Rat' mee en kwam evenmin terecht op de officiële palmares met negen prijzen en eervolle vermeldingen. Wel had eerder deze week een speciale kinderjury voor twintig van de veertig deelnemende films een of andere onderscheiding bedacht en Ciske werd gezien als „de beste competitiebijdrage vanuit het oogpunt van kinderbescherming".



Pieter van Lierop