|
DAGBLAD RIVIERENLAND Jeroen de Valk |
Laurens van Rooyen over 'muziek in opdracht' door de eeuwen heen |
11 dec 2002 |
|
'Muziek in opdracht' is het onderwerp van een serie verhalende concerten die Laurens van Rooyen geeft in Kasteel De Haar in Haarzuilens. Bezoekers krijgen een rondleiding door het immense, vele eeuwen oude complex. Daarna volgt een referaat van Van Rooyen achter zijn vleugel, gevolgd door een luxe maaltijd. Muziek in opdracht? Laurens van Rooyen doet daar niet moeilijk over. Bijna zo lang als er muziek bestaat, worden er opdrachten gegeven aan musici. Vroeger door kerken, de adel en rijke kooplieden, tegenwoordig door de muziekindustrie en de overheid. "Iedere hofhouding die wilde meetellen, had ooit een eigen componist die trouwerijen, verjaardagen, succesvolle veldtochten en andere feestelijkheden van muziek Voorzag. Ze gaven je prestige, zoals mensen tegenwoordig een Bentley aanschaffen." "Neem nou de Turkse Mars van Mozart; werd geschreven in opdracht van Graaf Arco. Exotische Onderwerpen waren in die tijd erg in trek. Men ging over de Europese grenzen heen kijken, en kwam toen al gauw in Turkije terecht. Graaf Arco wilde dat er een vrolijk liedje in zou voorkomen, en daar heeft Mozart dus voor gezorgd. De wals van Sjostakovitsj waar André Rieu later zo bekend mee is geworden, ontstond nadat de componist bij het communistische bestuur op het matje was geroepen. De partijbonzen vonden zijn muziek elitair, en zeiden dat hij eens iets voor het volk moest schrijven. Als hij weigerde, zou hij worden verbannen." Zo zijn 'in opdracht' heel mooie dingen ontstaan, concludeert Van Rooyen. Door de opdrachtgever kunnen frisse ideeën worden aangedragen. Zelf componeerde hij genoeg liedjes voor een hele stapel boekjes met bladmuziek voor beginnende pianisten. "Mijn uitgever vroeg er om. Hij zei: 'Kan je nog meer in die trant schrijven? Er is veel vraag naar.' Ik geloof dat er nu iets van 80.000 van zijn gedrukt, in totaal. Met die boekjes wil ik jonge mensen vertrouwd ma ken met een lastig instrument als de piano." Over de heilzame gevolgen van muziek kan hij uitgebreid spreken. "Muziek kan gevoelige, kwetsbare, intuïtieve mensen houvast geven. Het helpt jongeren een deel van hun persoonlijkheid te ontwikkelen, het kan je leren in vrede te leven met jezelf en je omgeving. Het kan troost bieden, en inspiratie." Aan dat alles hoopt hij met zijn boekjes een bijdrage te leveren. Bijzonder veel heeft hij er niet aan verdiend, aangezien bladmuziek voortdurend gekopieerd en uitgeleend wordt, maar dat was ook nooit zijn bedoeling. "Financieel gezien heb ik meer aan mijn stuk Imaginary Landscapes. Dat is via-via in Japan terecht gekomen, waar het al jaren wordt gebruikt als tune voor het weerbericht." Iedere ochtend hoor je het in Tokyo om zeven uur op de radio, en rinkelt bij Van Rooyen de kassa. Hij schreef overigens ook filmmuziek - voor onder meer Eline Vere, Een Vlucht Regenwulpen en Lieve Jongens - en de musical 'De geest van laat maar waaien' voor jeugd-symfonieorkest en solisten. Georgina Verbaan heeft erin de rol van Titia voor haar rekening genomen. Zware onderwerpen als milieuverontreiniging en de Europese eenwording komen er in ter sprake. Van Rooyen - 'geboren en getogen Utrechter' - schreef zijn eerste opdracht-stukjes op verzoek van een medestudent op het conservatorium. Die medestudent studeerde aanvankelijk viool, later zang en had een leuke 'onzin-tekst' geschreven: Bebroden. Hij heette Herman van Veen. Uit Bebroden ontwikkelde zich Het Harlekijnlied, en uit de act die ze op het eindfeest van het conservatorium gaven, groeiden de eerste theatervoorstellingen van Van Veen, Van Rooyen en een derde conservatoriumleerling: Erik van der Wurff. "We traden op als pauzenummer in jazzkelder Persepolis in Utrecht. Daar waren we wel op onze plaats, met ons vernieuwend cabaret. Onze liedjes waren muzikaal gezien interessanter dan het doorsnee cabaretlied, en we hadden ook gewaagde teksten. Die gingen veelal over onze gewoonte om in het holst van de nacht bij huizen vol meisjesstudenten op alle bellen te drukken, en dan binnen lukraak deuren open te gooien." Toch leverden deze woeste nachten méér op dan een hoop lol; Van Rooyen ontmoette bij zo'n strooptocht zijn huidige vrouw. Maar zij woonde dan ook 'vlak onder de nok" en stond vast wel welwillend tegenover iemand die de moeite nam de trappen op te lopen. Jeroen de Valk |