Tubantia
Ton Ouwehand

Leerkes speelt bij Herman van Veen en Amsterdams Gitaar Trio

"Boetseren is prettig werken"

11 mrt 1995

ENSCHEDE - Vroeger vroegen ze vader Bertus nog weleens of die beroemde gitariste misschien zijn dochter was. Tegenwoordig informeren ze veel vaker bij Edith Leerkes of zij wellicht familie is van die man uit Enschede, die op z'n ouwe dag de politiek is ingegaan. De in Amsterdam woonachtige Edith Leerkes is nog steeds gitariste. Nog steeds beroemd ook, tenminste in de klassieke gitaarwereld. Wanneer het Radio Kamerorkest een gitarist nodig heeft, vragen ze Edith Leerkes. Haar gitaarspel is prominent aanwezig op de laatste cd's van Herman van Veen. Ze speelt al zeven jaar in het Amsterdams Gitaar Trio. Het feit dat vader Bertus haar in populariteit voorbij is gestreefd, vindt ze geinig. "Hij zat wel in Nova, ik niet. Maar hij is gewoon gebleven. Hij past vaak op de kinderen."


Zomaar een zaterdagochtend zit Edith Leerkes weer eens een café in haar geboortestad Enschede.
Een uitzondering, want met het Amsterdams Gitaar Trio heeft ze het behoorlijk druk. De vierde cd staat op het punt van uitkomen. En er moet veel gespeeld worden. Tien tournees maakten ze inmiddels door Amerika. Volgend seizoen staan Oostenrijk en Ierland op de agenda. In Twente speelt het trio vrijwel nooit. Waarom niet? Toeval, denkt ze. Een kleine week geleden hadden ze nog een cappuccino-concert in Milaan.
Een optreden dat uitsluitend op tijd kon .beginnen omdat het vliegtuig wind mee had. "Gek hè," zegt ze, "we hadden zaterdagavond een concert in Velzen. De volgende ochtend om elf uur moesten we in Milaan beginnen. Eigenlijk hadden we het nooit kunnen halen. Om acht uur 's ochtends ging het eerste vliegtuig. Omdat we wind mee hadden landden we een kwartier vroeger dan gepland. Om tien uur waren we door de douane. De impresario stond te zweten op de luchthaven. De zaal was al uitverkocht. Zevenhonderd vijftig man. Een half uur later waren er we in de concertzaal om ons te verkleden en in te spelen, 't Ging allemaal goed."

Met de gitaar in een vliegtuig is meestal een heel gedoe. Niet voor het Amsterdams Gitaar Trio. "We nemen de gitaar doorgaans mee als handbagage. Bij het inchecken zeggen we altijd dat in het compartiment boven de stoelen past. Als ze vragen of we dat zeker weten, zeggen we ja. En als we dan bij het toestel komen en men kijkt verbaasd, dan zeggen we toestemming hebben van de incheck- balie. Lukt altijd. Behalve in Canada. Daar willen ze dat absoluut niet hebben. Dan moet de gitaar bij de koffers onder in het vliegtuig
Dat doen we dan maar: een, twee, drie in godsnaam. Gelukkig hebben we onze gitaren er in die gevallen steeds onbeschadigd teruggekregen. En in het vliegtuig probeer je er niet aan te denken. Ik vind die tournees heel leuk. Je bent weg uit de dagelijkse bezigheden. Geen kinderen, geen telefoon, geen post. Je bent alleen maar bezig met zorgen dat je op tijd bent en goed geslapen hebt, wantje moet goed spelen. Verder heb je niets aan je hoofd."

Toen Herman van Veen enkele jaren geleden een jubileum vierde liet hij zich met succes in enkele stukken begeleiden door het Amsterdams Gitaar Trio. Later belde hij Edith Leerkes. De gitaren waren wel bevallen. Maar eentje was misschien ook wel voldoende. Of zij een stuk wilde spelen op zijn nieuwe cd. Ze deed het en 't viel in de smaak. Want op de daaropvolgende Van Veen-cd speelde ze drie liedjes mee. En begin dit jaar werden de opnamen afgerond voor een cd waarop Edith Leerkes in alle stukken te horen is.

"Voordat ik met hem werkte, vond ik hem altijd een soort tuinkabouter. Hij was mijn stijl niet. Ik vond sommige liedjes wel aardig, maar meer ook niet. Nu ik hem beter ken, blijkt hij heel erg gedreven en oprecht bezig te zijn. Je zou denken dat iemand met zo'n naam en staat van dienst een soort zelfingenomenheid heeft. Maar hij heeft helemaal geen sterallures en hij staat open voor kritiek." "De eerste keer dat ik meespeelde bij een plaatopname van Herman, moest ik naar Hamburg. Ik was achtenhalve maand zwanger. Ik kon mijn gitaar nog net voor mijn buik houden. Doodzenuwachtig was ik. Ik geloof dat ik die lui wel tien keer heb gebeld, of ze de muziek konden opsturen. Maar ze vertelden me steeds dat ik me maar niet druk om moest maken. Het kwam wel goed. Toen ik in de studio kwam, waren de liedjes helemaal niet af. Er waren flarden tekst en de akkoorden moesten nog uitgezocht worden. Eigenlijk was het een kwestie van samen boetseren tot je een liedje hebt. Ik vind dat een prettige manier van werken. Wanneer ik alleen maar te horen zou krijgen waar ik een a-mineur moet spelen, ben ik niet de juiste persoon. Dan hebben ze meer aan een studiogitarist. Herman wilde dat ik met hem op tournee ga, maar ik kan geen tweehonderd concerten in Duitsland spelen, dan zou ik moeten stoppen met het trio en daar voel ik weinig voor. Ik heb nu afgesproken dat ik af en toe meespeel."

Volgt Edith Leerkes de politieke carrière van haar vader ook?
"Al zou ik willen, ik kan me er helemaal niet aan onttrekken. Hij logeert drie dagen in de week bij mij in Amsterdam. Hij heeft geen zin om in een hotel te overnachten als hij in Den Haag moet zijn. Wat hij doet, vind ik prachtig. Ik ben trots op hem. Hij ziet om zich heen dat mensen van zijn generatie in een hoek worden gezet. Hij windt zich er over op. Hij werkt tachtig uur in de week omdat hij daar echt mee begaan is.
Voor het geld hoeft-ie het helemaal niet te doen. Hij heeft zijn pensioentje. Als hij 's avonds bij mij op de bank zit te betogen over alle misstanden, zeg ik vaak: ja hoor pa, je hebt helemaal gelijk. Ik ben op je hand. Maar ontspan je nou even, neem een borrel."



Ton Ouwehand