Trouw Frank Verhallen |
Na vijf jaar groots terug |
10 feb 1996 |
| 1ERGEN OP ZOOM - Vijf jaar trad Herman van Veen niet op in eigen land. In de jaren daarvóór leek Nederland, hoe dierbaar hem dan ook, gewoon een van de vele landen die hij geregeld aandeed met zijn internationaal getinte muzikaal-literaire theatershows. Deze keer is het anders. Ook nu wam hij via onder meer New York, Parijs en Antwerpen aan in Bergen op Zoom, waar deze nieuwe theatertour woensdag zijn Nederlandse première beleefde. Maar nu blijft hij een jaar; bovendien maakte hij voor die gelegenheid een specifiek Nederlands programma. Daarin paart hij zijn talent als veelzijdig performer van theatertopniveau met ouderwets cabaret in de puur Nederlandse traditie. Het resultaat is groots. Herman van Veen komt op, maakt een grap, zingt een volksdeuntje, speelt viool, kerft een literair lied, tapt een mop, vertelt een anekdote, trekt een grimas, plaatst een losse opmerking, huppelt over het toneel, leest een gedicht, maakt weer een grap... Nimmer lag het tempo van zijn voorstelling zo hoog. Dat is verrassend. In het verleden waren juist de stiltes in zijn literair-muzikale voordracht veelbetekenend. Nu vult hij elke pauze meteen cabaretesk op met sterke oneliners. Die zijn soms poëtisch, maar meestal zeer komisch of vlijmscherp en geëngageerd van aard. Pas in de tweede helft, wanneer je al ruim een uur bewonderend hebt gekeken naar de nog altijd onuitputtelijke vitaliteit van deze vijftigjarige entertainer, neemt hij gas terug. Dan laat hij de thematische lijn van de voorstelling wat vieren, vervolgt een grappige, ook al zo cabareteske conference in zijn Utrechtse dialect, houdt een goochel-act, dolt wat met zijn vaste muzikanten Erik van der Wurff (piano) en Nard Reijnders (blaasinstrumenten, accordeon en zang) en steekt heerlijk vals de draak met zijn eigen sterdom, onder meer via een parodie op Sinatra's 'My way'. En hij eindigt weer zoals hij begon: met het volksliedje 'Alles in de wind'. Veelbetekenend Dat nummer is een wel erg Nederlandse omsluiting van zo'n veelzijdig programma met internationale allure. Het is echter een veelbetekenende keuze. Want behalve dat 'Alles in de wind' een van onze bekendste volksdeuntjes is, met zelfs een speelse verwijzing naar onze klimatologische omstandigheden, schuilt daarin ook de onderliggende thematiek. Als altijd verpakt Herman van Veen zijn inhoud in veel en soms zelfs wat duistere symboliek. Die diepere betekenis openbaart zich dan ook alleen aan wie haar zien wil. En wie haar niet ziet, die mist ook niets. Die ziet gewoon een afwisselend programma met doldwaze en kunstzinnige visuele acts en vrolijke en serieuze, literaire en maatschappelijk geëngageerde liedjes en gesproken teksten. 'Alles in de wind' staat in deze titelloze theatershow echter vooral voor het leven dat vervliegt tussen geboorte en dood. Maar nog nadrukkelijker voor de wijze waarop de mens, door wat hij onderneemt en wat hem overkomt, in bepaalde richtingen waait. Die thematiek komt telkens terug in sterke nieuwe en mooie, wat oudere liedjes, veelal van eigen hand of geschreven door dichters als Willem Wilmink en Judith Herzberg. Ook zingt hij enkele vertalingen uit het prachtrepertoire van door hem bewonderde buitenlandse collega's als Georgette Dee en natuurlijk Jacques Brel. Aan hem brengt hij een ontroerende ode, met als slot: 'In mijn hart klopt steevast een stem die zegt: Ik dank u, meneer Jacques Brel.' De grappen en anekdotes vormen inhoudelijk een hechte eenheid met de liedjes en handelen ook veelal over seks, als levensoorsprong en voornaamste levensdrift, over liefde, als de grote drijfveer, en over ziekte en ouderdom als inleiding op het onontkoombaar eindpunt: de dood. Levenskracht Dit taakaspect mengt zich steeds sfeervol met andere aspecten van de voorstelling, die diezelfde levenskracht en emotie in zich herbergen, zoals de warme kleuren van de schitterende belichting en bovenal de mooie muziek. Dat geldt voor ontroerende covers van Brel en Dee, maar ook voor de sterke melodieën van de componisten Erik van der Wurff en Herman van Veen zelf en voor de vertolking met viool, accordeon en piano van enkele Argentijnse tango's. Dit programma is zo gevarieerd en zo eenduidig sterk van vorm en inhoud, dat we trots moeten zijn dat een internationale ster als Herman van Veen bereid bleek een jaar in eigen land te komen spelen. Dat het ook goed voor hemzelf is, blijkt uit het feit dat de globetrotter Nederland inmiddels toch onvoldoende kent. Zo was hij de naam Annie M. G. Schmidt klaarblijkelijk al vergeten. Haar lied 'De Koningin van Lombardije', dat hij nu op zijn repertoire zette, omschrijft hij als een 'traditional'. Dat is het niet, ook al hebben sommige Schmidt-liedjes inmiddels wel die status. Net als sommige van Van Veens eigen nummers trouwens. In de vele toegiften zong het dankbare publiek die luidkeels mee. Frank Verhallen Series in Breda (10-13/4), Nijmegen (17- 20/4), Eindhoven (24-27/4), Groningen (12-14/9), Den Haag (18-21/9), Utrecht (2- 5/10), Rotterdam (8-11/10). De tournee eindigt in Carré A'dam: 18/10 t/m 30/11. |