AD
BERNARD HAMMELBURG

Vreemde eend op Broadway

Newyorks publiek moet wennen aan show Herman van Veen



9 december 1982
NEW YORK — "Virtuoos", "iets anders". "heel apart, maar wel moeilijk". Reacties in de bomvolle foyer van het Ambassador Theater op Herman van Veens Broadway

-debuut. "Herman van Veen: all of him", heet het programma waarmee hij twee weken lang zal trachten 's werelds hoofdstad van de show-biz op de knieën te krijgen. Een waagstuk waarvan nog afgewacht moet worden of het geen herhaling wordt van het drama in Liverpool, waar de 37-jarige Nederlander ooit een eerder Engelstalig programma zag stranden op de grootste angst van elke artiest: lege zalen.



Vol was het, althans in aanvang, op de allereerste voorstelling. Een kleine 1200 bezoekers, maar voor een goed deel van Nederlandse origine, waren naar het Ambassadeur Theater gekomen. Maar in de pauze schoot een onrustig makend groot aantal In de jas en verdween in de Broadway- nacht, op zoek naar minder ingewikkeld en meer op de Amerikaanse markt afgestemde ontspanning.

De bezwaren? "Het ia allemaal zo somber, het gaat allemaal over de dood". En een ander bezwaar: het tempo, dat voor de aan gejaagd amusement gewend zijnde Amerikaan erg laag ligt. Trage liedjes, ingenieuze maar tijdrovende intermezzi.


VEELEISEND


Niettemin: een briljante voorstelling, met nauwkeurig vertaalde Engelse teksten — waarin Van Veens Utrechtse afkomst herkenbaar is, dat wel — op ook voor Amerikaans gevoel schitterende muziek. Van Veen laat, zoals de titel van zijn programma suggereert, inderdaad alles zien wat hij in huis heeft: klauteren, rennen, dansen, mime, viool spelen, zingen. Maar het blijft veeleisend amusement, vooral in het eerste gedeelte.

De revolutie komt om tien voor tien, als Van Veen plotse- ling van toon verandert en een schitterende, geheel aan Amerika aangepaste satire op de Amerikaanse muziek laat zien. Perfecte imitaties van popartiesten, gevolgd door een quasi-Franse conférence-met-piano brengen de zaal binnen enkele seconden tot leven. Het publiek veert op, begint te juichen, klappen, fluiten. Maar de voorstelling heeft dan al anderhalf uur geduurd, begrip vragend voor de problemen van de zelfmoordenaar, de schandknaap en de overwerkte huisvrouw.


BOODSCHAP


Waarom? Omdat Van Veen een boodschap heeft meegebracht, helemaal naar Broadway. Die boodschap luidt: het leven valt niet mee. Hoe veel groter zou zijn succes zijn geweest als hij het publiek al veel eerder de spiegel had voorgehouden die hij in dat laatste half uur zo fabuleus hanteert...

Broadway is niet voor niets Broadway. Het is het district van de meest verwende theatergangers, hetgeen niet wil zeggen dat elke vorm van kunst automatisch begrepen wordt. Virtuozen kent Amerika genoeg, en Van Veen voldeed in de ogen van het publiek zeker aan de strengste eisen van vakmanschap. Maar zijn programma was zo on-Amerikaans, dat het de vraag is of hij het gevecht tegen het sjabloon-vertier, elders op Broadway, zal kunnen winnen.


MISVERSTAND


Tekenend voor de begripsverwarring tussen artiest en publiek was de finale, volgens goed Nederlands gebruik ingekleed als "truukje": Van Veen neemt duidelijk afscheid, het doek valt tijdens applaus. Een halve minuut later kruipt Van Veen onder het doek door en doet zijn slotnummertje. Maar in die halve minuut is de zaal goeddeels leeg. Amerikanen kennen geen toegiften en draven bij het vallen van de laatste tonen van het orkest massaal de zaal uit, op weg naar parkeergarage of souper.



BERNARD HAMMELBURG