HUMO

Herman van Veen is een wonder
en dat blijft ie

7 maart 1969

Herman van Veen, Nederlands kabaret-hoop voor de toekomst, treedt van 18 tot 22 maart op in de schouwburg van Brussel. Tot half april volgend jaar is hij volgeboekt. In zijn projektenbedrijf Harlelijn Holland werken twaalf mensen. Op het programma staan trips naar Duitsland, Spanje en Amerika. Kortom, op het oog is er niets aan de hand — of het moest een overweldigend sukses zijn.


En toch heeft Herman van Veen een paar weken geleden het meest opzienbarende besluit genomen dat in de TV-wereld mogelijk Is : hij is gestopt met zijn serie TV- shows voor de Vara omdat hij zichzelf te slecht vindt. Een beslissing die in ieder geval in Nederland een primeur is. Het vergt een zelfkennis en een gevoel voor relativiteit die tot nu toe nog niemand heeft kunnen opbrengen, die de kans kreeg een tv-show te maken.

Overigens vond niet alleen Herman van Veen zijn twee tot nu toe uitgezonden shows minnetjes. De Vara, huiverig dit enorme talent af te vallen, wil slechts kwijt dat de waardering van het publiek voor zijn shows lager was dan bet gemiddelde van 7. De Vara zegt :
»Waarom zouden we deze beslissing erger maken dan zij is ? We vinden het enorm moedig van Herman van Veen en ook wel een beetje terecht. »

Vara-pegisseur Nico Knapper, die met Rik Gyles van de BRT veel kabaretprogramma's maakt, is de ontdekker - animator - regisseur van Herman van Veen.
Trekt hij zich deze flop persoonlijk aan ?
Knapper : Natuurlijk, Ik werk al jaren met Herman en dan is dit niet leuk. We hebben een fout gemaakt, een fout om van te leren. We hebben over deze beslissing vreselijk lang gesproken. Ik respekteer het; ik vind het ook wel juist. Hij had kunnen zeggen : Ik geef iedereen de schuld behalve mijzelf, maar hij heeft juist het omgekeerde gedaan. Je moet in elk medium de dingen langzaam leren.

»Eigenlijk zijn we pas twee jaar geleden begonnen, eerst met die theatershow. En toen hebben we het platenprojekt van de grond gekregen maar ook die eerste lp was ook niet helemaal wat ie wezen moest ; daar hebben we ook van geleerd. In mei komt een tweede uit en die is heel wat beter — let maar op.

»Zijn imago van kabarettalent is uit het teater voortgekomen. Op de plaat en voor de tv hebben we geprobeerd een andere Herman van Veen neer te zetten. Dat is fout geweest. We moeten kennelijk eerst een afspiegeling geven van zijn teatertalent, dus in reportagevorm — zowel voor de tv als op de plaat. Pas daarna beginnen met iets anders, dan is het publiek aan hem gewend. »


Niet met oaangetaste zenuwen


Herman van Veen verwerkt zelf de reakties op zijn besluit op zijn kantoor in de Utrechtse Ambachtstraat. De muren zijn volgeplakt met steeds hetzelfde meisje : het fotomodel Virginia Mayer. Zij is hoofdpersoon in de film " Princess " van de Belg Roland Verhavert, De film, die waarschijnlijk in mei in première gaat, betekent voor Herman van Veen een debuut en tegelijk een van de vele projekten waaraan hij zo graag tegelijk bezig is.

Achter het kantoor wordt — daar waar vroeger een drukkerij was — gebouwd aan een opname-studio, ook al voor Harlekijn Holland. Al die bezigheden maken het Herman van Veen (23) onmogelijk bij de pakken neer te zitten. Zijn reaktie op zijn anti-tv besluit is daarom wel zeer realistisch : «Voor de mensen voor wie tv alles of niets is, zou het erg moeilijk zijn. Maar ik heb meer dan één been om op te staan.

» Het is eigenlijk een logische zaak, ik kon de formule van de zaal niet transplanteren naar de televisie. Nou, dan moet je niet doorklooien. Het is gewoon niet gelukt. De eerste show was bar slecht, de tweede ging wel. Daar heb ik alles aan gedaan. Maar dat was moeilijk, het dekor was n.l. al klaar — dat moet in Hilversum maanden van te voren al besproken zijn. Het enige wat we nog konden doen was publiek erbij halen — dat heb ik nodig. Maar geen vijftig man zoals nu maximaal in dit dekor ging, maar vijfhonderd.

» De tweede was beter dan de eerste, maar vergeleken bij wat ik kan — bij wat ik denk dat ik kan — is het niets. Ik had wel de afgesproken vier shows kunnen maken, maar dan was ik zenuwpatient geworden. Het is een heel persoonlijke beslissing geweest. Daar heeft Nico Knapper niets mee te maken en de Vara ook niet. De Vara is trouwens erg lief geweest, ze hebben leuk gereageerd. Ze hebben niet gezegd : kontrakt is kontrakt. Ach, ik ben pas 23 ; ik kan nog zoveel doen — ook voor de Vara. »


Opa kon wel brullen


Sinds de twee jaar dat Herman van Veen zich — na zijn konservatoriumopleiding — full prof in het kabaret beweegt, is er veel met hem gebeurd. Alle publiciteits- media vroegen zich af of het niet te veel was. Zijn voorlopig talent voor de televisie zou een uitgelezen mogelijkheid zijn om triomfantelijk te signaleren dat het inderdaad te veel en te snel was. Maar dat is niet gebeurd. Het eigen besluit om ermee te stoppen heeft de kabaretier psychologisch maximale winst opgeleverd. Hij zelf zegt het anders : «Als je het druk hebt met veel projekten, dan laat je het minste vallen. Ik heb tv natuurlijk niet echt laten vallen. Een gastoptreden kan nog wel, maar dan heel weinig. En als ze willen kunnen ze de zaalshow opnemen, als reportage. »

De zaalproduktie van Harlekijn — vijf maal in de week volle zalen — blijft voor deze kabaretier het belangrijkste. Hij zegt daarover: Moet je voorstellen : een opa heelt mij in de zaal gezien, heeft geschaterd, leest dat ik op tv kom, belt z'n dochter op om te zeggen dat ze beslist moet kijken. Ze kijkt en vindt er niks aan. Nou dan knappen ze af — dat kan toch niet. Ik heb van echt heel goede vrienden over die tv-shows heel boze brieven gekregen. »

Toch hebben die twee slechte tv-shows Herman van Veen in zijn zaalproduktie geen schade gedaan. Hij zegt : « We zitten van driekwart tot helemaal vol. Ik wil me daarom niet op de borst slaan, maar het is revolutionair. Ik heb wél een tijdje gehad dat je bij de mensen een achterdocht voelde.
» Ik kom achter uit de zaal op en dan hoorde je die mensen denken : buurman zei dat het mooi was, maar ik moet het nog zien na die tv-show. Nou dan kom ik op, schel fluitend en pats, gelijk zijn ze plat. Dan hoor je ze denken : buurman had gelijk, buurman had gelijk. Dat is psychologisch eigenlijk heel mooi van die tv- mislukking. »


Promotie voor klassieken


En daarmee is wat Herman van Veen betreft het hoofdstuk tv voorlopig afgesloten. Hij is te vol van andere dingen. Hij praat en gebaart met duidelijk Vlaamse aksenten. Hoe komt dat ?
« Ik ben me er niet van bewust. Is dat zo. Geweldig. Ach, ik maak platen in België, en die film. Ik kom er erg vaak. Ik vind het leuk. Het is er chaotisch, maar in die chaos toch leuk georganiseerd. De mensen die ik er ken, zijn enorme vrienden van me geworden. »

Zijn plannen en projekten hebben behalve de platen en wat zaaloptredens weinig met België, maar vrijwel alles met zijn zaak Harlekijn Holland te maken. Als hij daarover vertelt, gaat hij geagiteerd en snel praten, kompleet met een nummertje van zijn teatermimiek — eksklu- sief voor de interviewer.
Hij zegt : « Ik stort me met hart en ziel in deze zaak. Dat is iets geweldigs. Allemaal dingen doen die niemand anders doet, allemaal dingen doen ook die je in je konservatoriumtijd al hebt gewild. »
Onder dat laatste ressorteert het plan om talentvolle zangers en musici in de klassieke sektor die net van het konservatorium komen, te behoeden voor de anonimiteit in koren of orkesten.

Herman van Veen : « Heb je die serie van Willem Duys gezien, met nog niet afgestudeerde konservatoriumstudénten ? Daar zit toch enorm talent tussen. Wat wij willen is ze na hun studie opvangen, er een kommercieel apparaat onder duwen, zodat ze niet verdrinken in een leraarschap of zo. We hebben nu een paar koncerten gegeven, geen tonnen aan verdiend maar gewoon op fifty-fifty basis. In Utrecht hebben we dat gedaan ; het blijkt enorm aan te slaan. Die mensen moeten het toneel op getrapt worden. Met de horeca maken we afspraken voor diner-dansants en zo ; een avondje lekker eten en ook klassiek uit. *


Jezelf remmen


Een andere aktivlteit van Harlekijn Holland : «We zijn bezig met vier heel talentrijke jonge mensen Floortje Klomp ken je, want die heeft in m'n show gestaan en is naar Knokke geweest. Dan Lenny Kuhr, een heel bijzonder meisje dat nu meedoet aan de nationale finale van het Eurovisie-song- festival. Leo Uller maakt zelf teksten en muziek. Een soort gangster als je hem ziet, maar hij speelt ontzettend goed gitaar. En Hans Otjes, die heeft een stoot talent in zijn donder... ongelooflijk.

» Verder hebben we de zakelijke leiding van Werkwinkel van Nico Knapper overgenomen en zijn we ook op jazzgebied begonnen. We willen proberen een soort muzikale teatershow op te bouwen, een soort twee uur durende muziektrein die door het hele land gaat. Dat heeft natuurlijk een enorme hoop voeten in de grond, omdat zoiets in Nederland gewoon niet bestaat. Daar moet je de mensen dus eerst warm voor maken. »
Het is maar een stukje aktiviteit en plannen van Herman van Veen. De opnamestudio, een koffiebar, een modehuis en een platenzaak met konservatoriumstudenten als raadgevers. Dat gekombineerd met nieuwe Duitse en Nederlandse platen plus in 't komende seizoen een praat- plaat-progrannna voor de KRO-radIo maken het lijstje voorlopig kompleet.

Voorlopig, want de immense energie van dit fenomeen betekent elke dag iets anders. Op dit alles staat maar één rem, maar een belangrijke zelfkritiek. Hij zegt : «Als één van die dingen niet gaat... gelijk de deur uit, net als die tv-shows. »


Herman van Veen is een wonder en dat blijft ie.