De Gelderlander

Afscheid van Harlekijn

Jan van Veen 65 jaar



6 juni 1983
Van onze speciale verslaggever

HARMELEN, maandag 6 juni - De sfeer van oplichtend kristal, klaterende gesprekken. Feest in Harmelen, het plaatsje dat oog altijd onverbrekelijk een beetje triest verbonden Is met de nationale spoorweghistorie. Feest zoals het oog niet gekend heeft: overvolle wegen, onafzienbare files, rijen ordeloos geparkeerde auto's tot ver In de omtrek van Commanderije De Kloosterhoeve. Daar viert Jan van Veen vandaag zijn afscheid, het vrolijkste vertrek in de historie van het Nederlandse theaterwezen. „Te gek, te gek," roept hij bij herhaling uit, een beetje dizzy en overbluft door de belangstelling op de receptie die voor hem is aangericht.


Jan van Veen, 65 en met pensioen. Onvoorstelbaar vitaal, bruisend van levenslust, geflankeerd door zijn vrouw Alberdina, drie weken ouder dan hij. „Geweldig, geweldig, Hoefie," fluistert hij haar hoorbaar toe, terwijl de schare handenschudders in hun richting schuifelt

Een afscheidsreceptie, de eerste in de historie van HARLEKIJN. Jan van Veen beleeft de première bij de onderneming als pensioengerechtigde. Zonder dat hij iets in de gaten had, is hij het middelpunt in De Kloosterhoeve. Het samenzijn is in het diepste geheim voorbereid en niet uitgelekt Jan van Veen weet niet beter dan dat hij zal aanzitten aan een etentje met de naaste medewerkers. Het pakt iets anders uit met drommen bezoekers en een groeiende vracht cadeaus. Bescheiden innemer als hij is, zal hij op de lading drank ongetwijfeld zwierig tot zijn zeventigste vooruit kunnen.

Zijn medewerkers bij HARLEKIJN weten nu al dat ze hem zullen missen. „Het spijt ons dat Ome Jan weggaat," wordt in alle oprechtheid gesteld, in de wetenschap dat ze vandaag afscheid nemen van een man die als weinigen in staat is mensen zich op hun gemak te laten voelen. De warmte van senior Van Veen, zijn vriendelijkheid en zijn originaliteit zijn in wijde kring bekend. Ook de dorpsgemeenschap van Westbroek, het hoofdkantoor van de firma heeft er weet van.

Op het kantoor schetst men Jan van Veen als iemand die op vurige en wilde plannen vaak de rust van ervaring legde. Toch verwachten ze hem nog regelmatig terug, want het is nauwelijks aan te nemen dat hij direct afstand bewaart. Daarvoor is hij te sterk betrokken bij alles wat HARLEKIJN is.
Onder de vele bekende Nederlanders die Jan van Veen en zijn vrouw vandaag de hand drukken, is zijn zoon Herman. Het is typerend dat Herman zich de zoon van Jan van Veen noemt. Een goede karakteristiek, veelzeggend: Jan is niet zomaar iemand. Niet een of andere vader van een bekende zoon. Daarvoor is hij te authentiek in zijn optreden. Dat vindt men terug in zijn levenshouding: zijn karaktervastheid in de oorlogsjaren, het verzet tegen de Duitsers, waaraan hij actief deel had. Jan van Veen is een pure socialist in hart en nieren. Een socialist zoals ze gevormd werden in de tijd van Willem Drees.

Hij stamt uit Meppel, maar woont zo'n 63 jaar in Utrecht, waar hij zijn vrouw Alberdina Verhoef leerde kennen. Het was een soort emigratie vanuit het Drentse waar, zijn vader in granen en meel deed en later in parfumerieën. Hij trok een andere richting uit ging in de grafische sector, was op en top vakman in het krantenwezen en rekent het zich tot een eer dat hij voor Het Parool heeft gewerkt

Verantwoordelijkheid is Jan van Veen nooit uit de weg gegaan. Hij is niet alleen een verwoed visser en tuinier, maar ook een super-actief organisator. Van die kracht heeft de grafische bond geprofiteerd. Deze bezat in hem een strijdbaar voorzitter en tevens was hij lid van een stoot commissies.


„Niet te geloven"


Na 36 jaren grafische bezigheid kwam Jan van Veen naar HARLEKIJN. „Niet te geloven," zegt hij nu, „niet te geloven, een vader die in de zaak van zijn zoon gaat werken. Dat komt niet vaak voor. Ik ben er nog steeds dankbaar voor dat ik deze keuze heb gemaakt" Een leven van vaak dag en nacht werken. Een leven van veel vreugde. Altijd goed gehumeurd, nooit een dag in de contramine. Achtentwintig jaar lang speelde hij Sinterklaas voor de personeelsvereniging en de eerste keer dat Herman meedeed met zijn viool, zal Jan nooit ver- geten.

„Dat socialistische," herinnert hij zich, „had ik van mijn moeder. Mijn vader was christelijk historisch; Thuis kon alles. We hebben nooit gebrek gehad. Alles kon. Natuurlijk was er wel eens verdriet of bonje, maar we hebben altijd goed gegeten. Dat komt omdat mijn moeder voor het geld zorgde." Hij probeert de schijn op te houden dat hij veel herinneringen kwijt is geraakt, maar „op de vakanties hebben we ons altijd kapot gelachen. Wij zien dingen die andere mensen niet zien. Daar hebben wij oog voor".

Volgt het verhaal van een tramhalte op Vreeburg, waar een man verschijnt met witte slobkousen en een wandelstok met zilveren knop. Een man die met een wit pochelje een glazen oog staat op te poetsen. „Zie je, daar lachen wij ons slap om."
Bij Jan van Veen thuis kan alles, maar hij houdt van discipline. En dat zullen ze merken, ook nu hij uit het bedrijfsleven stapt. Regelmatig de tuin in, regelmatig de hengel bij de hand en als het even kan een jong borreltje.


Commissiariaten


Onder de balken van de rustieke Oudhollandse hoeve wordt vanmiddag gefluisterd dat hij op enkele commissiariaten kan rekenen. Heineken schijnt van zijn kennis van de materie te willen profiteren. Bij het sluiten van deze editie kon geen bevestiging worden verkregen dat Bokma op de loer ligt en Henkes in de markt is.

HARLEKIJN kreeg van Jan van Veen een stralend gezicht mee, een aanstekelijke lach. Welluidend en onverwoestbaar. De vormgeving van het Harlekijn-produkt is in aanzet goeddeels het werk geweest van Jan van Veen. De lay out van het blad en de grafische verzorging hadden zijn onverflauwde belangstelling.

Een beetje gek dat dit afgelopen is, nu hij zaterdag 69 jaar is geworden. Over de wonderlijkheid van die gemarkeerde grens wordt vanmiddag bij voortduring gesproken. En HARLEKIJN vraagt zich af hoe dat verder moet. De professionals in het Westbroekse kantoor hebben vanochtend reeds een blik geworpen op de beursnoteringen. Voorlopig willen zij zich niet uitlaten over de toekomstperspectieven: humor en optimisme laten zich niet makkelijk vervangen.

De receptie duurt voort.