LEEUWARDER COURANT
ADWIN DE KLUYVER

'Mooie beelden, maar helemaal begrijpen deed ik het niet'

3 sep 1999

Een uitverkochte zaal, bekende en minderbekende acteurs, tromgeroffel, spotlights en uiteraard een ster. Herman van Veen gaf in bioscoop Tivoli een premičrefeestje ter gelegenheid van zijn nieuwe film 'Nachtvlinder'. De helft van het publiek kwam echter voor een ster van Friese bodem. Kast-zanger Syb van der Ploeg speelt in de film een klein rolletje. De titelsong 'Yn myn tinzen' is al een bescheiden hitje, 45 deze week in de top 100, en dat moest natuurlijk gezongen worden. Bij het korte optreden van De Kast na de film - een 'duet met Van Veen - lijkt het alsof het onweert, zoveel flitslicht komt uit de zaal.


Na afloop licht Van Veen zijn keuze voor een Friestalig nummer toe. "Ik wilde de film beginnen met een reiziger die een lied zingt in een taal die mij vertrouwd is, maar toch anders. Ik heb voor Syb gekozen omdat ik met hem een verwantschap voel. Syb is Herman in de film: een zanger die onderweg is en dingen beleeft." Die bewondering is voor Van der Ploeg wederzijds: "Herman is altijd een voorbeeld voor mij geweest. Hij heeft de volledige vrijheid bereikt. Hoeveel kritiek hij ook krijgt, hij blijft doen wat hij doen moet. Voor mij is hij de Mick Jagger van Nederland."

Lilian Wierstra uit Sibrandabuorren zat om zes uur 's ochtends al op de fiets. Om acht uur stond ze bij de bioscoopkassa om te ontdekken dat die pas om twee uur openging. Daarna begon het lange wachten op een kaartje. "Ik had best het vierdubbele willen betalen." Pas tegen de avond had ze geluk. Iemand bracht een kaartje terug en drummer Nico van De Kast signeerde ook nog haar drumstokken. Bij het korte optreden schoot ze een rolletje vol. En de film? "Ach, die ging wel."

Voor de meeste fans was de filmrol van de Kast-zanger teleurstellend. Van der Ploeg komt in de openingshots zingend het beeld binnen wandelen waarna binnen de minuut een pijl in de rug van de zanger een abrupt eind maakt aan de prille filmcarričre. Als goedmakertje dan, voor de nieuwsgierige fans: Syb doet zijn stunts zelf. "Ik moest me op tijd laten vallen zodat de pijl over me heen vloog, dat was wel een angstig moment."
Voor wie het weten wil vertelde Van Veen na afloop nog over wat hem inspireerde tot het maken van 'Nachtvlinder'. "Acht jaar geleden overleed een dierbare vriend van me en op zijn sterfbed vroeg ik hem een of hij mij vanuit het hiernamaals een vlinder in de kleur van zijn ogen kon sturen.
Dezelfde tijd stond ik ook in het theater en ik maakte er een tekst over. Toen ik op een avond die tekst las landde er vanuit het licht een bruine vlinder op mijn papier. Het publiek was verrukt, wat een mooi special effect. Voor mij was het een wonderlijk toeval. Ik kon het niet geloven. Van die gebeurtenis heb ik toen een sprookje gemaakt."

De toelichting van Van Veen mocht voor sommigen niet baten. "Mooie beelden, maar helemaal begrijpen deed ik het niet" was een veelgehoord commentaar op de premičreparty. Sophie Schuil uit Leeuwarden weet wel hoe dat komt. "Dit was een typische Herman van Veen-film. Ik heb in het theater wel one-man-shows van hem gezien en daar lacht ook de halve zaal op het verkeerde moment." Desondanks gaat ze film nog een keer zien. "Want het ging soms wel erg snel." Jan van der Wal uit Leeuwarden kon het minder bekoren. "Ik had al een recensie gelezen en ik hield mijn hart vast. Ik heb het nu zelf gezien en het is duidelijk: een clown met een filmcamera, dat is om te janken."

Van Veen heeft de afgelopen dagen de veelal negatieve recensies ook gelezen. "Dat is heel zwaar", zucht hij. "Wanneer je in dit land andere vormen en normen laat zien, wanneer je iets persoonlijks maakt dan spreekt men daar schande van." Om daarna een van zijn eigen teksten te citeren: "Maar laat de oppervlakkigen mij oppervlakkig noemen, laat de sentimentelen mij sentimenteel noemen, de dommen mij dom, de gekken gek en de anderen anders."



ADWIN DE KLUYVER