FRIESCH DAGBLAD
WIGGELE WOUDA

Herman van Veen lovend over 'Troost

3 mrt 2004

Aan het begin van zijn unieke Friese tournee, bracht clownkunstenaar en zanger Herman van Veen gisteren een kort bezoek aan het opleidingscentrum De Friese Poort te Leeuwarden. Daar voerden derdejaarsstudenten van de opleiding Sociaal Cultureel Werk Theater van ROC Friese Poort, onder leiding van regisseur/docent Gooitsen Eenling, in de gloednieuwe Herman van Veen theaterzaal aan de Wilaarderburen een gedeelte van het toneelstuk Troost op.


Het bijzondere aan deze voorstelling, die in de tienjarige toneeltraditie van deze opleiding professioneel wordt uitgevoerd, is dat deze gebaseerd is op het boek Troost dat Herman van Veen schreef naar aanleiding van het overlijden van zijn ouders.

In dit gevoelstoneelstuk worden door de jonge acteurs in spe heuse levensvragen gesteld als: Wat is kostbaar in het leven? Wat is het belangrijkste? Wat is verdriet? En vooral waar vind je troost? In het eten van chocolade misschien? In liefdevolle herinneringen aan pake met zijn alpinopet? Of lezend in de rouwadvertenties met het onbewuste gevoel dat het nog lang niet jouw tijd is?

Zinken teilen

Op een aantrekkelijke, soms kwetsbare, dan weer gedurfde manier proberen de leerlingen spelenderwijs op deze vragen antwoorden te creëren. Het zijn hün vragen die ze op eigen wijze stellen aan het publiek in een decor van oud zinken teilen, houten staande sfeerlampen uit de jaren vijftig en een spiegelpilaar die door de weerkaatsing slechts hun eigen gezicht jergeeft. En op de bodem ligt een zwart-wit geblokt zeil. Alsof de antwoorden zo eenvoudig zijn.
Maar de studenten tonen in een dramatische ontwikkeling dat het grote toneel van de werkelijke wereld helaas vele maskers kent. En in negen monologen, negen sentimenten worden die maskers als het ware afgepeld; op zoek naar die ene gewaarwording waarin je de uniciteit van elke mens aantreft. Of hoopt aan te treffen.

Herman van Veen, die zéér vereerd was dat de theaterzaal vanaf gisteren zijn naam draagt, was na afloop onder de indruk van het spel en de inhoud. In zijn commentaar, dat ongewild het karakter kreeg van een soort masterclass, sprak hij als gevoelsfilosoof en theatermens met kilometers ervaring over de waarde van troost.
"Troost is dat je iets kwijt bent, zonder dat je het eigenlijk beseft. En wat ik zie in dit toneelstuk is dat men probeert het te doorgronden met alles wat erbij komt aan gevoel en attributen die me overigens werkelijk aan thuis doen den ken. Het roept emoties bij me op. En het verdriet dat wordt getoond, vertelt je hoe graag je hem of haar lief had. Maar het idiote is dan wel weer dat men dat veel te weinig laat zien als die persoon er domweg nog is." .

Terloops sprak Van Veen in deze ongedwongen setting verder over de conflicten in de wereld en de queeste van de mensheid om die op te lossen. Zijn grootste angst is dat de wereld afstevent op een christelijke- islamitische wereldoorlog, omdat de mens tegelijkertijd ook weer een hang heeft naar wereldse conflicten, met economische belangen als grootste drijfveer.

Op die bijna profetische momenten leek zijn bevlogen aanwezigheid op die van een ware goeroe die tegen zijn muisstille aanhang spreekt over het gebrek aan menselijk gevoel, liefde, angst en humanitair bestaansbesef. Maar de clown en theatermaker in hem relativeerde deze angst met prachtige voorbeelden voor met name de jonge acteurs. Hij liet hun zien en ervaren datje als acteur je bewust moet zijn van je spel. "Alleen dan ervaart het publiek het gevoel dat je wilt uitstralen. Dan neemt het publiek je ook serieus en zien en horen zij wat er tussen de regels door gezegd of juist niet gezegd wordt."

Zenuwen

De achttienjarige studente en actrice Susanne Bleeker was vooraf erg gespannen: "Het is" voor het eerst dat we ons stuk voor een groot publiek spelen. En de komst van Herman van Veen leverde ook de nodige zenuwen op. Maar ik vond het hartstikke leuk dat hij er was. En wat hij allemaal zei over het thema troost én over het acteren, vind ik erg indrukwekkend en leerzaam. Aan zijn theatertips over het bewust worden van je toneelspel, heb ik echt héél veel.Wij allemaal trouwens."

'Troost' wordt gespeeld in de theaterzaal van de nieuwe ROC Friese Poortlocatie taan de Wilaarderburen 1 te Leeuwarden. Naast besloten voorstellingen voor docenten en studenten zijn er openbare voorstellingen te zien op 8, 9 en 10 maart om 2i0.00 uur. !.



WIGGELE WOUDA