Utrechts Nieuwsblad

Clown Herman van Veen:

"Het kind wordt langzaam afgebouwd tot de dood"

23 december 1978


Amsterdam.
Het is oktober. Een warme zomerdag. De tweede paus van dit jaar moet nog gekozen worden.: "Het is te hopen dat het een zwarte paus wordt", zeht Herman van Veen in zijn kleedkamer in Carre.,"een hele grote neger."Een kolossaal gebaar met zijn armen. "Nog mooier is een vrouwelijk paus.Haar eerste daad zal zijn; anti-conceptie in de derde wereld. De redding van de mensheid. Een goed begin van het jaar van het Kind.


Anti-conceptie in de derde wereld. Een absolute revolutie. Grijze heren hebben dat in de hand. Zo ontzettend veel kinderen worden zonder toekomst geboren. Een vrouw heeft maar twee borsten; zie wat er allemaal voorbij gaat. Lijken drijven gewoon voorbij"
"Abortus is een heet hangijzer in een land als Holland. Dat is toch niet voor te stellen, terwijl wel iemand onder de trein mag konten : Misschien zeg ik nu iets geks: ik vind dat de Lieve Heer eens moet gaan praten. Ik neem geen genoegen meer met. die halfzachte : eieren die namens hem het woord zeggen te voeren". De ramen van de kleedkamer staan wijd open. Eenden drijven stil in het rimpeloze water van de naamloze gracht. Herman van Veen warht die dag op het wonder. Nu, met Kerstmis, weten we of er een wonder is gebeurd. Vermoedelijk is dat niet het geval.

Óf hij van kinderen houdt? Verwondering. "Wat dacht je". Hij kijkt, even heel ver weg. "Ja. Natuurlijk, Ik houd van kinderen. Hun onbevangenheid. Helemaal open. Het verandert natuurlijk als ze ouder worden. Verkeer komt van rechts. Vingers niet in hel stopcontact. Het kind wordt langzaamm afgebouwd tot de dood, alsmaar onmenselijker.Babys zijn volkomen in harmonie. Maar als ze het eerste speeltje hebben laten vallen is het eerst huilen om verlies. Het onvermogen. Het verlies van de baan. Het verlies van de vrouw. Het verleren te huilen. Men leert op zijn onderlip te bijten. Iemand tussen 15 en 65. Iemand in het plastic van zijn leven heeft veel te verliezen. Pas als niets meer valt te halen , als je oud bent, mag je weer iemand over het hoofd strelen. Bevrijd,mag je weer ontwapenend, onbevangen zijn. De krantenkoppen van die dag melden dat de advocaten vand de in Nederland gevangen RAF-leden zich hebben teruggetrokken, vanwege het geisoleerd gevangen houden van hun clienten.

Ongevraagd, opeens , tussendoor zegt hij: "In de gevangenis is het leven gehalveerd. In de isoleercel is de dood. Na drie dagen zou ik dood zijn." Meer nog dan in Nederland zullen ze in West Duitsland zeggen: een sympathisant. In naoorlogs Duits taalgebruik is dat heulen met terroristen Maar Herman van Veen heult met niemand Verontwaardigd is hij omdat mensen onmenselijk worden behandeld "Ik kan hiel verontwaardigd genoeg zijn", zegt hij.
Ken gedicht van hem : "Als een soldaat iemand doodschiet, schiet hij eigenlijk zichzelf dood, dacht de man voor het vuurpeloton maar hij had geen tijd meer om het uit te leggen."
"Nou ben ik een clown, met tijd om het uit te leggen; Stel je voor een kind in een Isoleercel. Blèren, schreeuwen, huilen tot het niet meer kan". "ik ben een clown, met tijd om het uit ie leggen De mensen die de kanker zagen, die in Himshima waren, die een Marokkaan zagen neersteken... AI die mensen die de pleuris hebben gezien.. Wat zal ik nog voor die mensen met een pop op het toneel staan... Een Rhodesische burger wordt neergeschoten. Boem, de kogel er in, het vlees spat uit elkaar... Over een uur zing ik een liedje. Wat is de bedoeling hiervan?
Wat heeft het met elkaar te maken? Heeft het met elkaar te maken?".
"Je kunt het zien of niet zien. Als je het écht ziet is leven in deze wereld niet mogelijk. Als je het niét ziet heb je geen problemen. Het zullen wel communisten zijn... Het is vast een truc van m'n schoonmoeder...".
"Verstand en het hebben zijn de grote prioriteiten. Het gevoel is een volstrekt ondergeschoven kind. Gevoel wordt bijna ontkend gewantrouwd. Het Jaar van het Kind... Als ik denk aan de toekomst... Als er niet een gevoelsrevolutie komt dan denk ik dat we door bezittingen wegrotten".
"Twaalf lampen, honderd kranen staan aan. Alles staat ongevoeligd open. Met een meedogenloosheid wordt er misbruikt, Het verkeer de drugs, de inrichtingen, klinieken en gestichten. We zijn ei allemaal debet aan. we zijn allemaal geabonneerd. Kanker is een post op de rekening die deze tijd gepresenteerd krijgt, een negatieve hoofdprijs. Maaqr de grootste ramp is de versteende ziel.
"Als je echt leest wat er staat kan je maar een regel lezen: moeder vermoordt kinderen omdat het gasstel te hoog staat. Als je het echt leest breekt de pleuris uit in je ziel. Dit is niet vol te houden. "Mensen kijken met hun ziel of met hun verstand. Er zijn weinigen die het combineren. Ik maak regelmatig mee dat iemand die er geen flikker aan vond, aan mij vraagt hoe ik het vond. Dat is de omgekeerde wereld je veilig stellen. Wat is die iemand.. Hoe stemt die ..Misschien heb ik hem nog nodig...Ik merk het ook met sommige schouwburg directeuren. Dit is niet vol te houden.

Ze zeggen niets van de voorstelling. Ze zeggen: ik vond het een zeer regelmatige avond. Kinderen reageren tamelijk gevoelsmatig. Een kind kan vól in je gezicht zeggen dat hij het waardeloos vond, zonder de bedoeling of het gevoel te hebben te kwetsen". "De derde wereld... In Afrika is een volk dat honger heeft omdat het bonen aan de bomen niet eet vanwege de religieuze overtuiging... Elders in Afrika wordt een waterpomp geslagen in een gebied waar nomaden wonen In de woestijnen die daar ontstaan worden te veel kinderen geboren.
Van anti-conceptie hebben ze nooit gehoord, van geboortenbeperking evenmin. Een blanke man met aftershave,dus een vreemde man die naar bloemen ruikt, kan de mensen: daar niet leren zichzelf te helpen"

Herman van Veen doet veel voor Unicef. Zijn stichting Colombine geeft hulp aan, de derde wereld. "Op de Filippijnen, ooit verkocht aan de Verenigde Staten, is de stripfiguur Donald Duck een autoriteit. Op de Filippijnen wérkt ook een mij zeer sympathieke katholiek, pater Lagerweij. Echt zo'n echte, zoals je je voorstelt in jongensboeken. Hij laat Donald Duck ontwikkelingsavonturen beleven. Niet avonturen met de boze wolf, maar met de boze honger. Met die strip geeft hij oplossingen aan voor landbebouwing. Aan zo'n pater hoef je niet te vragen; Hoe denkt u over geboortenbeperking? Aan zo'n man hoef je ook niet te vragen: Hoe staat het met uw geweten?".

Zijn acht gouden platen gaat Herman van Veen bij opbod verkopen. Niet ten eigen bate of voor de paus. Maar voor de pater.