Zwolsche Courant
vd. V.

Grote gaven, ook zwakten
Herman van Veen een fenomeen?

VEEL SUCCES IN ODEON


2 december 1968

ZWOLLE — Na de sensatie der verrassing, die Herman van Veen met zijn pijlsnelle vlucht naar de hoogste gunst van het Nederlandse Kleinkunstpubliek heeft veroorzaakt, en na de even zo onverwachte teleurstelling, die hij de kijkers onlangs met een mislukt tv-optreden heeft bezorgd, wordt het tijd de mogelijkheden van deze rijk getalenteerde en originele artiest eens in hun juiste proporties te zien.


Het in grote getale opgekomen publiek in Stadsschouwburg Odeon te Zwolle heeft daar zaterdagavond de gelegenheid voor gehad tijdens het optreden van Harlekijn, de groep waarin Herman van Veen het flankerende middelpunt is en die verder bestaat uit de zangeres Floortje Klomp, de zeer begaafde pianist Laurens van Rooyen en de eveneens voortreffelijk musicerende jazzcombo o.l. v. Gerard Stellaard. Als extra verrassing had Harlekijn de negerzangeres Africa Yarbo onaangekondigd mee naar Zwolle, genomen.

In welke verhouding staat Herman van Veen nu tot de Nederlandse kleinkunst? Is hij werkelijk dat stralende fenomeen, tot welk de meest vooraanstaande kenners hem, overrompeld door de schok van het nieuwe en onverwachte, hebben uitgeroepen. Is hij de toekomstige veroveraar van Broadway, zoals Toon Hermans in zijn enthousiasme heeft beweerd? De koele waarheid ligt natuurlijk bij een 23-jarige artiest, die aan het begin van zijn carrière staat en die tot nu toe eigenlijk slechts op één programma teert, op een minder ,,kometerig" niveau. Herman van Veen is een enorm talent, hij heeft een magnetische persoonlijkheid, hij is een harten veroverende clown, die met zijn springerige lichaam en zijn doldwaze invallen het publiek in een roes van lijfelijk meeleven en vertedering brengt.

Maar in zijn optreden van zaterdag hebben we toch ook een overschatting van zijn capaciteiten bespeurd. Het is beslist niet vrij te pleiten van een zekere eenzijdigheid, van een overdosis aan stereotiepe gebaren en spreekmaniertjes. De gesproken tekst, waarvan de bizarre humor het publiek vaak niet bereikt, is niet zijn sterkste punt. Het overigens knappe spelen met de stilte overdrijft hij soms, waardoor bet onmisbare tempo,dat juist zo'n uiterst belangrijk onderdeel van Van Veens optreden uitmaakt, geweld wordt aangedaan. Zijn charme, heerlijke jongensachtigheid en zijn sterke persoonlijke uitstraling zijn voor een artiest onschatbare gaven, maar hij moet zich hoeden voor roofbouw op deze geschenken van de natuur, want een lange succesvolle carrière in de cabaretkunst vereist meer (gedegen vakmanschap, grote zelfkritiek en compromisloze voorbereiding) om het publiek blijvend te kunnen boeien".
Een kenmerkend voorbeeld van de gevaren die Herman van Veen bedreigen, trots ons in zijn bekende liedje van de Schuintamboers, dat we alweer een, hele tijd geleden voor het eerst zagen en toen bewonderden om de strakke, originele vormgeving, maar dat sindsdien aan kracht heeft ingeboet door een nodeloos speculeren op zijn (ongetwijfeld rijke) improvisatietalent. Deze punten van kritiek klinken misschien een beetje zuur ten opzichte van een jonge artiest, die ook zaterdagavond in Odeon weer in staat bleek het publiek aan zijn voeten te brengen, maar Herman van Veen ligt ons als verfrissend element in het Nederlandse cabaret te na aan het hart om kritiekloos mee te stemmen in een koor van onberedeneerd gejuich.

Natuurlijk hebben we zaterdagavond genoten! Niet alleen van de hartveroverende stem, waarmee hij liedjes zingt als het naief ondeugende Adelein en de ballade op de heus, maar ook van het meeslepende spel van beweging en mimiek (knap geregisseerd) waarmee hij het ,,Hondje" tot 't hoogtepunt van de avond maakt.
Herman van Veen werd sterk gesteund door het briljante pianospel van Laurens van Rooyen. Floortje Klomp zong voor de pauze drie liedjes, waarbij bleek dat zij in een Nederlandse tekst het best tot haar recht komt. Africa Yarbo, knap ondersteund door de combo, kreeg een ovationeel applaus voor haar krachtige negroïde zang. Het was begrijpelijk. Ze heeft allure en overtuigingskracht, maar veel nuancering kent haar stem niet.