Alkmaarsche Courant
Jan Vriend

Dat tedere Herman van Veen-gevoel onder de overall

2 sep 2000

Geen artiest kan zonder bewonderaars. Die ene hoge noot komt er altijd net even mooier uit als de ster weet dat er aanbidders in de zaal zitten. In de kleedkamers gaat het daarom altijd weer over de fans. Maar wie zijn eigenlijk de aanbidders van de podiumpausen? De serie Herken de Fan schildert portretten van bewonderaars door dik en dun. Vandaag aflevering elf, met Ronald Geluk uit Sint-Pancras. Hij is 22 jaar. En al vanaf zijn achtste jaar bewonderaar van Herman van Veen.


Nuchter blauwe overall, werkershanden. Ronald is automonteur. Een wereld van staal en olie. Hoofd en handen tussen motoren en bouten. Maar het hart klopt verder, de gedachten dwalen wel eens af. Als de radio dc stem van Herman van Veen door de garage laat schallen, legt hij zijn gereedschap even neer. "Hij brengt dc dingen met zo veel gevoel, dat het me dwingt om dieper na te denken." Maar denk nou niet dat Ronald een zwever is. "Eén keer heb ik Herman ontmoet. 'Blijf je zelf zei hij toen." Dat doet-ie dus maar.

Een romantisch type? "Bij een boswandeling of op het strand, spelen wel altijd zijn liedjes door mijn hoofd. Zit ik in mijn eentje, dan denk ik steeds over de woorden die hij zingt na. Als ik zijn stem hoor, fantaseer ik bijna automatisch over mensen en ontmoetingen die in zijn teksten voorkomen. En zodra ik na mijn werk thuiskom, draai ik zijn muziek.
Dan zet ik de installatie in mijn slaapkamer zó hard, dat ik hem ook onder de douche kan horen. Dat werkt heel rustgevend. Met mijn familie heb ik al afgesproken dat ze iets van hem draaien als ik doodga. Maar wat precies, daar kom ik nog niet uit. Het is allemaal zo mooi."

Keus genoeg. Op zijn slaapkamer een toren met 45 cd's. Allemaal met De Stem Van. Een lezer is hij eigenlijk niet. Maar van Herman van Veen heeft hij alle boeken. Kranten? Tijdschriften?
Hij ligt er niet wakker van. "Maar als er iets over Herman van Veen in staat, knipt altijd wel iemand het voor me uit." Stapels plakboeken naast zijn bed.
Hem hoefje dus niks te vertellen over Neer- lands beroemdste podiumkunstenaar. Hij somt het Van Veen-feitenrijtje zo op. Geboren in 1945 in Utrecht. Clown/cabaretier/zanger. Studeerde zang en viool aan het conservatorium in Utrecht. Doorgebroken door in 1967 als beginnend artiest bij Willem Duys op de buis de boel muzikaal op zijn kop te zetten. Destijds aanbeden en geprezen door publieksheld Wint Kan. Vertolker van - en voor altijd verbonden aan - 'Het tedere gevoel'. Bedenker van de kinderserie Alfred Jodocus Kwak, als filmmaker minder bejubeld, maar als podiumartiest onderscheiden met alle denkbare prijzen. Bekend in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Japan, Zuid-Afrika en Amerika, maar in Nederland vooral beroemd als vertolker van het inhoudrijke lied. Zo leende hij zijn stem aan woorden van onder meer Willem Wilmink, Rob Chrispijn en Jacques Brel.

"Die teksten zijn het voor me. Met zijn zinnen laat hij me dingen altijd weer van een andere kant zien. Maar ook de manier waarop hij leeft en doet, fascineert me. Dat filosoferen, dat altijd je best doen om iets met gevoel over te brengen, dat vind ik geweldig. Zoals hij zich met hart en ziel inzet voor de Derde Wereld, zoals hij zingt over oprechtheid en eerlijkheid, zoals hij leeft, indrukwekkend. Die combinatie is voor mij een stimulans om zelf te proberen zo te leven."

"Met mijn vrienden hoef ik daar niet over te beginnen. Die draaien liever Top Veertig-werk. Maar ze snappen het wel, als ik weer een half' uurtje naar boven ga om me met Herman terug te trekken. Verder heb ik ook echt niet zo'n ander bestaan dan mijn leeftijdsgenoten, hoor. Eigenlijk is het allemaal heel gewoon. Ik voetbal in de selectie bij Vrone, bij ons in het dorp.
Twee avonden in de week train ik, twee avonden ga ik naar de streekschool en ik drum bij een boerenkapel en in de drumband van het dorp. Maar met dat denken ben ik altijd iets anders, iets serieuzer, geweest dan anderen van mijn leeftijd."

Artiestenuitgang

"Ik was acht jaar. toen ik de muziek van Herman van Veen leerde kennen. Van een oom kreeg ik toen een bandje met dc muziek van zijn elpee Mn Vogelvlucht'. Dat vond ik zo mooi, dat ik alles van hem ben gaan verzamelen. Zijn programma's op tv hebben we allemaal op video opgenomen. Acht banden vol materiaal. Die ken ik allemaal woordelijk uit mijn hoofd."

"Toen ik veertien was, heb ik hem een keer ontmoet. Met mijn ouders was ik naar zijn voorstelling in Carré. Na afloop was ik zo onder de indruk dat ik hem dat heel graag even wilde vertellen. Daarom hebben we na het laatste applaus een half uurtje gewacht en zijn we naar de artiesteningang gelopen. Iemand wees ons de weg naar de foyer en daar heb ik hem een hand gegeven.
Het was maar een korte ontmoeting, maar die paar minuten staan me nog precies bij. Hij vroeg hoe ik de voorstelling vond, ik kreeg een programmaboek en hij zei: 'Ga nooit zo gek doen als ik. Blijf jezelf. Die woorden vergeet ik nooit meer."

Hoewel zijn bekendere liedjes als 'Anne', 'Suzanne', 'Hilversum 3' en 'Opzij' de Top Veertig haalden, is Herman van Veen nooit een man voor de hitlijsten geweest. Maar voor zijn album-cd's bestaat steeds grote belangstelling. "Hij gaat ook steeds met zijn tijd mee. In zijn beginjaren maakte hij de langzamere luisterliedjes. In zijn nieuwste werk merkje dat hij pakkender en sneller is geworden. Niet alleen op de cd's, ook in de theaters."

"Het liefste zou ik een tijd met hem op tournee gaan. Om te kijken hoe hij achter de schermen is, om hem écht van dichtbij mee te maken. Dan zou ik met hem willen praten over later, als hij stopt met het vak. Ik zou hem willen vragen hoe hij dat dan heeft geregeld. Want zijn liedjes moeten toch te horen blijven? Zijn werk mag toch niet verloren gaan?"

Zelf zingen

"Soms denk ik erover om zijn liedjes zelf te gaan zingen. Voorzichtig heb ik het ook wel eens geprobeerd, met zo'n karaoke-installatie." En? "Het was geen gehoor. Veel te laag." Er zijn van die droomdagen dat hij erover peinst om zangles te nemen. Want was Herman van Veen niet de profeet van alles-kan-anders? Maar dan komen ook weer die andere dagen. Die momenten van twijfel, als de woorden van zijn idool als een echo door zijn hoofd galmen. "Doe nooit zo gek als ik.'' En dan kruipt hij weer onder een auto.



Jan Vriend

'Paring met het publiek' Herman van Veen over zijn publiek: "De mensen in de zaal en ik zijn vrienden, minnaars. Uiteindelijk heeft het allemaal met tederheid te maken, met wederzijdse betrokkenheid. Die zaal is één geheel waarbinnen iedereen het zijne doet: de een bakt brood, de ander bouwt een weg en weer een ander zorgt voor medicijnen. En ik ben degene die namens ons zingt. Het is minnekozen, een soort paring. Met een voorspel, een hoogtepunt en een naspel. () Je opent iets in de harten van de mensen en jezelf. Je creëert een weg, een nieuwe dag. Na de voorstelling weetje waarom je morgen moet opstaan." Uit het boek 'Over hel Vak', door Coen Verbraak.