DE TELEGRAAF

"Mevrouw Kok is een prachtvrouw'

2 mrt 2001

Tijdens het bezoek van premier Wim Kok en zijn echtgenote Rita aan Zuid-Afrika bezocht mevrouw Kok ook een ziekenhuis in Elandsdoorn, in de provincie Mpumalanga (het vroegere Transvaal), gelegen op zo'n twee uur reizen van Johannesburg.
Dit ziekenhuis, Ndlovu Medical Centre (NMC), werd in 1994 gebouwd door de Nederlandse arts Hugo Tempelman samen met de bevolking van een township van 160.000 zielen. Tempelman, die al vanaf 1990 als arts in Zuid-Afrika werkt, nam een tweede hypotheek op zijn huis, kocht 50.000 stenen en begon te bouwen.



"Door lokale mensen te huren, vloeide het geld terug "in de kleine economie van de plaatselijke gemeenschap", 'zo vertelde Tempelman, over wie ik al diverse keren berichtte. Samen met zijn vrouw Liesje, verpleegkundige, en de andere Nederlandse arts Peter Schrooders, Verricht hij wonderen.
Onder meer met steun van de stichting Colombine van 'cabaretier Herman van Veen en de stichting Elandsdoorn in Apeldoorn groeide en bloeide het ziekenhuis.

Er kwam een tandartspraktijk, een sportcentrum, een kleuterschool, een postkantoortje en zelfs een radiozender, waarmee betere medische voorlichting kon worden gegeven. Indachtig het feit dat je arme mensen geen vis moet geven, maar ze moet leren vissen, realiseerde de ondernemende dokter een bakkerij, waarbij hij met behulp van een gepensioneerde Nederlandse bakker een familie uit de township de kneepjes van het brood bakken bijbracht.

Tempelman: "En dat betekende ook het onderhoud van de machines, de boekhouding, en het belasting betalen. En dat alles op een gezonde commerciële basis, waarbij de bakker natuurlijk ook winst moet maken." Op deze wijze kwam er ook een loodgietersbedrijf. Naast het ziekenhuis werd een kweektuin gerealiseerd, waar vrouwen wordt geleerd hoe zij groenten kunnen verbouwen.

Radiozender

Met oprechte belangstelling bekeek mevrouw Kok, die vergezeld werd door Ria Vermaas, echtgenote van de tweede man op de ambassade, de diverse activiteiten, waaronder de werkgelegenheidsprojecten van de Elandsdoorn Development Trust, het Monuta Home (dagverblijf voor ouderen die de mogelijkheid wordt geboden om hun pensioen aan te vullen d.m.v. thuisnijverheid) en het lasbedrijf van David Khmalo.

Durf

"Wat een ongelooflijke durf om zoiets te starten", zei Rita Kok tijdens de rondleiding.
Tempelman: "Zij was verrast door de gestructureerde manier van werken, de hoogwaardige zorg die aangeboden wordt en de combinatie van privé-kliniek en gemeen- schaps-gezondheidscentrum, waarbij de mensen met een medische verzekering een deel van de gezondheidszorg mogelijk maken voor de minderbedeelden."

Aids

"Heel teder nam zij een pas geboren baby in haar armen. Vervolgens kwam de discussie al snel op aids terecht en de verspreiding van het hiv-virus van moeder op kind." Met het beschikbaar komen van nevirapine (een hiv- remmend middel) en het vervangen van borstvoeding door flesvoeding is het mogelijk geworden om de besmetting van moeder naar kind terug te brengen van 33 procent naar ongeveer acht procent. Tempelman: "Het is een programma dat wij zeer graag zouden willen invoeren, maar vanwege de minimale financiële draagkracht van onze patiënten is dat onmogelijk."
"Wij hebben mevrouw Kok een projectvoorstel hieromtrent aangeboden en zij heeft toegezegd te bekijken of en hoe zij zich hiervoor kan inzetten."

"Een kort gesprek met de mensen van het Aids Awareness Team overtuigde haar ervan dat de grootste score van een anti-aidscampagne niet ligt in het bestrijden van het virus bij de reeds geïnfecteerden, maar bij het voorkomen van de besmetting door de jeugd goed voor te lichten." "Aids is hier de absolute nachtmerrie. Binnen zeven jaar zal de gemiddelde leeftijd in Zuid-Afrika dalen van van 61 naar 39. Per dag worden nu 1900 mensen seropositief", aldus Tempelman.

Toneelstuk

Het Ndlovu Aids Awareness program richt zich volledig op de schoolgaande jeugd en brengt door middel van een toneelstuk met daaropvolgend een klassikale workshop alle aspecten van aids en seksueel ongeremd gedrag voor het voetlicht. In het afgelopen school-semester bereikte dit 29.000 jongeren. Het werd gefinancierd door de Nederlandse ambassade te Pretoria.
Een van de ambitieuze doelen van de Trust is ook een groot waterproject, waarbij mogelijk Nuon gaat helpen in de ontwikkeling.

Tot slot werd de bewogen echtgenote van onze minister-president een kleine lunch aangeboden van brood uit eigen bakkerij, tomaten en mango's uit eigen tuin en jus d'orange van de fruitbomen van de Nutritional Unit. "Mevrouw Kok", aldus Tempelman, "is een prachtvrouw, die daadwerkelijk geïnteresseerd is in hetgeen ze zag. Toen we over de aids-kwestie spraken, zei ze: 'Wat jammer dat mijn man hier niet bij is'."