het Parool
Ben Hurkmans

Jukebox 2008 : "volkstoneel" Herman van Veen in Rotterdam

Anekdotisch grut

20 apr 1976

Vcorstelling: "Jukebox 2008" schrijver: Herman van Veen; regie: Herman van Veen en Niels Miller; plaats: De Doelen, Rotterdam.

Herman van Veen heeft aan al zijn activiteiten er nog een toegevoegd. Geassisteerd door Niels Miller heeft hij de regie gedaan van het door hemzelf geschreven volkstoneelstuk "Jukebox 2008". De première ontketende zaterdagavond onder zijn fans in de Doelen in Rotterdam een oorverdovend enthousiasme. Verbijstering was mijn deel.


Wat Herman van Veen heeft geschreven mag dan volks zijn, met toneel heeft het weinig van doen. Plaats van handeling is een cafetaria, "Hollands Fris", die gerund wordt door ene Geert (Hetty Blok). Bouwvakkers en huisschilders komen er niet alleen hun twaalfuurtje nuttigen, ook na de film wippen ze er nog even binnen voor een biertje. Zij vormen dan nog duidelijker twee elkaar treiterende partijen: de bouwvakkers gaan gekleed in slobber- truien, de schilders hebben vetkuiven en zijn gestoken in bespijkerd leer. We 2itten midden in de jaren zestig.

De plot is snel verteld en doet in onnozelheid niet onder voor de meeste musical-verhaaltjes: in de fritestent verschijnt een burgertrut, Clara (Marlous Fluitsma), zij wint het gevoelige hart van bouwvakker Jan (Theo Pont) maar blijkt tevens zwanger van haar perverse stiefvader (Bram van der Vlugt), die tot slot dan ook wordt afgemaakt. In de 19de eeuw werden deze fel-realistische sprookjes tot toneeldraken opgeblazen. maar toen werd tenminste nog met er.ige zorg de spanning erin gehouden. Nu had wat mij betreft de voorstelling kunnen eindigen bij de pauze: alle troeven waren op dat moment al lang uitgespeeld.

Ontwapenend

Noodzakelijkerwijs moet de voorstelling het dan ook hebben van allerlei anekdotisch grut en min of meer op zich zelf staande scènetjes. Zo doet Fransjes Gelderblom (een van de huisschilders) een voortreffelijke rock and roll act, waarbij hij in zijn mimiek steeds nauwlettend zijn op de wand geprikte idool navolgt. Ook heel ontwapenend was Trudy Labij die middels een striptease vergeefs poogt haar Jan voor zich terug te winnen. Deze scènes zouden in een musical wellicht niet misstaan. Maar Herman van Veen heeft er klaarblijkelijk de voorkeur aan gegeven de muziek (LP Jukebox 2008) in de jukebox van de cafetaria te verstoppen, met andere woorden, de tekst op eigen benen te laten staan. Hierdoor valt naar mijn gevoel al te sterk op dat de dialogen óf sentimenteel gewauwel öf platvloers zijn. De humor in de voorstelling reikt nooit verder dan tot het kruis. Dat heet dan zeker volks!

Halfwassen

Voor de maatschappijkritische noot heeft Van Veen er een Belgische muziekstudent ingeschreven die wat halfwassen filosofietjes slijt aan de arbeiders, die hem daarom intellectueel noemen. Het is zonder meer duidelijk dat deze voorstelling appelleert aan sentimenten, die mij volslagen vreemd zijn. Zij zijn aan mij niet besteed. Feit blijft, dat er ook totaal niets mee gebeurt, zodat het programma ondanks zijn futuristische titel volkomen gedateerd aandoet,



BEN HURKMANS