de Telegraaf
Ton de Zeeuw

Rock 'n Roll-jeugd terug in denderend volkstoneel van Herman van Veen

20 april 1976

.Juk ebox 2008 van Herman van Veen, De Stichting Harlekijn Toneel; Regie Herman van Veen en Niels Miller; tot 6 mei in De Doelen. Rotterdam, daarna tot half juni in Frascati Amsterdam.

Herman van Veen (31), de man die alles kan, heeft door zijn vlinderachtige liedjes en zijn belangstelling voor boterbloemen en libellen altijd iets wereldvreemds gehad. Ook nu de laatste jaren uit de om hem heen gegroeide "Harlekijn BV" veel creatief werk naar buiten getreden is, dat met beide benen op de grond staat, is dat imago van Opperkweker van Onbespoten Sla, voor mij, om hem heen blijven hangen.


Juist daarom is het interessant te zien hoe Van Veen thans volledig tot de werkelijkheid is teruggekeerd met het door hem geschreven toneelstuk "Jukebox 2008", een avondvullende produktie die zich afspeelt in een achterbuurt-cafetaria en, aldus de toelichting, vertelt "Hoe jonge mensen daar zich identificeren met en laten inspireren door de voetbaloorlog, die door de massamedia gecreëerde helden (popsterren) en trends, hoe zij zich laten manipuleren en hoe zij zich ontladen na een dag fantasieloos werken."

Dat is een volzin die riekt naar engagement, naar maatschappij kritiek en naar toneel van Grote Educatieve Waarde.
Nou, dat laatste kunnen we wel vergeten. "Jukebox 2008" kOmt gewoon over ais een stuk amusement. Verrukkeiijk, dat wel9 en ais stuk zeer authentiek, doorspekt en met vermoeiende intriges wordt gesmeten. Maar verder niet baanbrekend: het interessante ligt 'm in het feit, dat het gewone volk model staat in de gestalte van de rumoerige jongelui, die we aan het eind van de jaren 50 begin 60 kenden.

Jongens met vetkuiven, brommers, kauwgum en behoorlijk agressief, en meisjes met zwarte nylons en dito ogenschaduw, getoupeerde haren en naaldhakken. Het rock-and-roll-mi- lieu dus, dat voor het grote publiek in ieder geval duidelijk herkenbaar is.
Dat bleek zaterdagavond tijdens de première in de Rotterdamse Doelen ook overduidelijk. De Jukebox- cast werd met een werkelijk overweldigend applaus beloond.
Het stuk speelt zich, zoals gezegd, af in een cafetaria (geleid door Hetty Blok), waar de modinette Trudy Labij, de bouwvakkers Theo Pont en Michiel Kerbosch, de huisschilders Frits Hassolt en Fransjes Gelderblom en hun vriendin (Caroline van den Berg) elkaar na het werk ontmoeten en bevechten, want ze supporteren concurrerende voetbalverenigingen. Ais geaccepteerde vreemde eend in de bijt is er de muziekstudent Dirk Ceiis, die af en toe de woordvoerder mag zijn van Van Veen's kijk op dit milieu. Op zulke momenten speelt het stuk niet meer in de vroege jaren zestig, maar ver in de toekomst.

De relaties liggen vast, tot aan het moment, dat Clara (Maflous Fluitsma) haar intrede doet. een meisje uit een. beter milieu (aan hockey gedaan, draagt Schotse ruiten). Haar opkomst vraagt om problemen, vooral ook vader Bram van der Vlugt meldt, die in het dagelijks leven portier van een driesterren-hotel blijkt te zijn (Heer van Stand). Dat leidt tot een wat goedkope climax.

Belangrijk is, dat het stuk" verder enkele showelementen bevat, die gerust de hoogtepunten genoemd mogen worden, zoals een fantastische rock and roll-playback-act van Fransjes Gelderblom en een kostelijke striptease van Trudy Labij.

VERMAKELIJK

Trudy is trouwens in het hele stuk zeer nadrukkelijk aanwezig. Met veel vakmanschap geeft ze gestalte aan Truus, de modinette. die zo'n verrukkelijke partij ordinair ten beste kan geven, dat je haren er van gaan krullen. En verder is er de bouwvakker Henme (Michiel Kerbosch), de lefgozer, de jenner, die alsmaar zijn kop in de strik steekt, omdat hij zijn mond niet kan houden. Een fantastische rol, die "Jukebox 2008" mede tot een uiterst ver makelij k avondje uit maakt. Als je daar nog bij opteit, dat de muziek bij het stuk (eveneens afkomstig uit de Harle- kijnstal) van een opmerkelijk niveau is, dan mag je stellen, dat Van Veen er in is geslaagd het Nederlandse volkstoneel los te weken van de baaien rok en het schippersklavier. En dat is op zich al een verdienste.

En als we nog in aanmerking nemen, dat ervaren mensen als Hetty Blok en Bram van der Vlugt zich - kennelijk met plezier - beperkt hebben tot bijrollen, dan blijkt dat Jukebox 2008 een gRote groep jonge acteurs de kans geeft alle registers open te trekken. Jukebox 2008 is dus niet alleen volkstoneel; het is vooAL JONGE-MENSEN-TONEEL.



Ton de Zeeuw