de Tijd
Mieke de Haas

GOEDE LIED-PROMOTOR NICO KNAPPER:

"We hebben in Nederland nog te veel slome liedjes"

17 mei 1969

HOEWEL NICO KNAPPER in zijn functie als tv-producer verantwoordelijk is voor programma's als Klankkleur (over opera), Cabaret Nu (over cabaret) en Snarenspul (een programma met snaarinstrumenten en liedjes in de folksongsfeer dat dezer dagen voor de laatste maal in studio Concordia werd opgenomen), wil hij niet een fijnbesnaard man genoemd worden.

Zelfs als we zijn nagegaan dat hij al in het begin van de vijftiger jaren Franse chansons zong bij zijn eigen gitaar, dat hij later met zijn Franse vrouw Janine optrad - die zong en blokfluit speelde, en dat hij nu in theater Lurelei voorstellingen geeft met zijn Wcrkwinkei (afgelopen vrijdag was de première) waar de professionele brenger van het fijne lied bekendheid kan krijgen, wil hij nog niet in de hoek van de precieu- zen gedacht worden.

"Waarom zou ik daar moeten staan? Kom thuis in mijn discotheek kijken, daar vind je muziek van de meest uiteenlopende soorten. Ik ben muzikaal gezien een alleseter. Ik hou gewoon van goede muziek. Bovendien worden de gitaren en de chansons ten onrechte altijd geplaatst in een sfeer van druipkaarsen en visnetten. Of van Franse wijn en Franse kaas. Dat idee kun je er gew'oon niet uitkrijgen. Een gitaar is gewoon een heerlijk instrument, dat heel lieflijk kan klinken, maar dat ook kan stormen als je de stekker erin steekt. En denk eens aan Jimmy Hendrix, is die soms zo lief. En die speelt óók gitaar. Ik houd me bovendien niet uitsluitend bij gitaren. Ik hou van alle snaarinstrumenten. En van alle liedjes, mits ze goed zijn, mits ze iets zeggen."

Komt er geen einde aan de bloeitijd van de gitaar?

"Nee, voorlopig nog niet. In Amerika wordt ze bij alle bluesachtige nummers gebruikt. De gitaar is hét instrument om liedjes bij te zingen."

Werkwinkel

Hoe vergaat het de zangers van het Nederlandse lied?

"De Werkwinkel is een succes. Een jaar geleden startten we en nu al zijn er verschillende namen via de Werkwinkel bekend geworden. Herman van Veen, Lennv Kuhr, Kobert Smit,Iedereen zingt uitsluitend Nederlandse liedjes. Een meisje als Lermy Kuhr is op de hitparade gekomen. Het kan dus ini Nederland: succes hebben met een goed* Nederlands lied. Boudewijn de Groot is het ook gelukt. We zetten ons in de Werkwinkel heus niet af tegen beat en pop. De mensen zijn tenslotte zelf twintig jaar. Maar onze smaak gaat uit naar zangers als Donovan, Dylan, Simon en Garfunkel, Brel, Ferrat."

Gaat het een Nederlander makkelijk af om op een podium te staan en in zijn eigen taal over zijn eigen gevoelens te zingen?

"Natuurlijk wel. Je went er zó aan. Dat is gewoon een persoonlijke aangelegenheid, heeft niets met de landsaard te maken. Goed, een Nederlander zal misschien nooit uit zichzelf opstaan met zijn gitaar en vragen of hij nou op het podium mag om over zijn gevoelens te zingen. Maar aan de andere kant: de Jordaners doen het wel. Bij een accordeon, dat is hetzelfde. In de Werkwinkel gaat het óók en de manier waarop we werken is zuiver Nederlands, die hebben we niet ergens in het buitenland gevonden."

Eén-actertjes

Wat is een goed lied?

"Een goed lied is een één-actertje van drie minuten, zeg ik altijd. Een ideale vorm om iets uit te drukken. Die vorm bestaat al heel lang natuurlijk ook in Nederland. Heer Halewijn bijvoorbeeld is erg oud, waaruit meteen blijkt hoe lang wij Nederlanders er al aan gewend zijn om onze gevoelens in onze eigen taal uit te drukken. Een lied is een opwindende combinatie van woorden en muziek. Ik word nooit moe om daar mee bezig te zijn. Overigens: luisterliedje is op het ogenblik het gangbare woord voor het goede lied. Ik vind dat geen gelukkige vondst. Het is niet zo goed als bijvoorbeeld het Franse "chanson", daar zit veel meer in. Ik vind "lied" geloof ik altijd nog beter dan "luisterlied".

Wat is een slecht lied?

Er zijn nog wei te veel slome liedjes in Nederland. Reutel deutel liedjes noem ik ze. De makers staan nog altijd onder invloed van het Duitse cabaret, denk ik."

Geeft u eens een voorbeeld?

"Nou nee, als die omschrijving niet overkomt moeten we dit onderwerp maar kappen. Duitse cabaretmuziek is vervelend, sloom. Ik bedoel niet de meedeiner. De professionele smaakmakers zeggen dat de Nederlander altijd goed is voor een inhaker en meedeiner. Dat is grote onzin. De Nederlander houdt als ieder ander van goede muziek."

Hoe bent u in deze sector terechtgekomen?

"Via de showbusiness. Ik heb bij Toon Hermans en Wim Sonneveld gewerkt. Daarna in Frankrijk en Amerika. Zo'n vijftien jaar geleden zongen nog maar erg weinig mensen in hun eentje bij een gitaar. Ik begon in Le Bon Mariage in Amsterdam. Erg slecht misschien. Als ik het nu zou horen, zou ik misschien schrikken."

Hebt u al medestanders in uw strijd voor het goede lied?

"Er komt een hele kern op die het belang van een goede technische scholing inziet. Ik bedoel daarmee het gevoel aankweken van: een juiste verhouding tussen de muziek en de tekst."



Mieke de Haas