Klassieke Zaken
Agnes van der Horst

'Je spreekt met een gelukkig mens"

okt 2003

Herman van Veen is cabaretier, zanger, violist en verteller, een moderne troubadour die over de wereld reist met verhalen en muziek. Op zijn nieuwste cd Für Elise, 'een symfonisch sprookje', speelt de klassieke muziek de hoofdrol als wonderbaarlijk geneesmiddel tegen getob en slapeloosheid.


Op de cd vertelt en zingt Herman van Veen het sprookje van een koning die dol is op muziek. Sinds hij op het Journaal iets vreselijks heeft gezien, zingt en slaapt de koning niet meer en dreigt van uitputting te sterven.
Liesje probeert hem, met de andere bewoners van Zoetwaterland met muziek in slaap te krijgen. Maar dat lukt niet, omdat muziekhater Otto, de broer van de koning de partituren verwisselt. Nadat Liesje alle muziek weer goed heeft gezet en de Zoetwaterlanders in perfecte harmonie Mozarts 40ste symfonie spelen, valt de koning eindelijk in een genezende slaap. De klassieke muziekfragmenten zijn afkomstig van Mozart, Beethoven, Smetana, Mahler en Saint-Saëns en worden gespeeld door Zoetwaterlanders, alias het Gelders Orkest onder leiding van Erik van der Wurff.

Herman, heeft muziek een genezende werking?
Ja! Kunst is wat ons onderscheidt van de dieren. Ik heb een meisje gekend dat kanker had en dood moest. Haar ouders hebben toen alles gedaan om mij aan haar bed te krijgen. Ik kende die mensen niet, maar ik ben toch gegaan. Ik dacht, wat zal ik doen? Iets zingen, spelen of iets vertellen. Ik herinner me dat ik een verhaal verteld heb. Ze werd er rustig van. Muziek is in zekere zin ook verhalen vertellen en het vertellen van verhalen is het wezen van het leven. Misschien zelfs ook wel het wezen van kunst.

Wat doet muziek met jou?
Als kind kreeg ik een viool. En eigenlijk kon ik al in heel korte tijd gevoelens, waar ik niet over kon praten, uiten | door te spelen. Dat heeft mij altijd heel erg geholpen bepaalde dingen te verwerken. Ik speelde in de mooie kamer van mijn ouders, waar ik alleen maar mocht komen als ik viool studeerde en de muziek stond op de schoorsteenmantel. Die herinnering betekent nog altijd heel veel. Muziek heeft mij geholpen een koers te vinden in mijn leven.

Is klassieke muziek belangrijk voor kinderen?
Kinderen moeten in de zaal het orkest horen en zien spelen. Want daar doet zich een wonder voor. Toen ik als kind in Utrecht naar een schoolconcert ging en ik zag al die mensen die met elkaar iets prachtigs deden voor ons, dat was zoiets indrukwekkends. Zelfs nu ik er aan terugdenk krijg ik weer kippenvel. De klank van een orkest is zoals de maatschappij zou kunnen zijn. Het spel van verschillende instrumenten met verschillende klankkleuren klinkt zoals een geciviliseerde samenleving klinkt. Een ontmoeting met een orkest is voor de opvoeding van kinderen zeer relevant. Als ik dus de kans krijg het orkest voor kinderen toegankelijk te maken zal ik dat doen, omdat ik daardoor zelf geworden ben die ik ben. En geloof me, je spreekt met een gelukkig mens. Daarom heb ik dit verhaal geschreven.

Wat was de eerste muziek die je hoorde?
De liedjes van Glenn Miller, Vera Lynn, Edith Piaff, die mijn moeder zong. Zij kwam uit een totaal zingende jiddische familie. Ook mijn vader hield van muziek. Bij ons kwam Rossini en Puccini uit de radio, we hadden zo'n bakelieten ding, met een groen oog en zo'n doek dat af en toe bewoog.

Heb je het Für Eliseprogramma uitgetest op kinderen?
We hebben de voorstelling in het Duits gespeeld in Linz met het Brucknerorkest en dat was een geweldig succes. In oktober gaan we zeven familieconcerten doen met het Gelders Orkest in Amsterdam, Rotterdam, Arnhem, Nijmegen en Utrecht.



Agnes van der Horst